جهان مدرن

مفاهیم: کما چیست؟

مغز پیچیده‌ترین عضو و به عنوان فرمانده بدن، مرکز کنترل بسیاری از واکنش‌های بدن است و کمترین آسیب به این عضو می‌تواند خسارات جبران ناپذیری به همراه داشته باشد.

کما عمدتا در اثر وارد آمدن ضربه به ناحیه سر به وجود می‌آید اما گاهی مسمومیت‌های دارویی، مصرف مواد روان گردان و خوردن مشروبات الکلی هم می‌توانند ایجاد کننده کما باشد.

علاوه بر اینها نوسان میزان قند خون، نرسیدن اکسیژن به مغز به هر علتی، بالا رفتن میزان اوره خون نیز از دیگر عوامل مسبب کما می‌باشند.

میزان کاهش سطح هوشیاری متفاوت است بنا بر این حالات مختلف کمای عمیق، نیمه کما و حتی حالتی شبیه خواب آلودگی شدید می‌تواند بروز کند.

سطح هوشیاری طبیعی 15 است که در حالت کما این سطح به 3 یا 5 تقلیل می‌یابد که تمام این شرایط بستگی به شرایط بیمار، علت وقوع کما و کمک‌هایی که به وی می‌شود دارد.

به عنوان مثال اگر برای بیماری ایست قلبی-تنفسی اتفاق بیفتد و احیای وی بیش از 3 تا 5 دقیقه طول بکشد، از آنجا که میزان ذخیره اکسیژن مغز فقط برای 20 ثانیه کافی است،آسیب وارده به مغز غیر قابل جبران بوده و فرد دچار کمای کامل و حتی مرگ مغزی می‌شود.

در مقابل کمای ناشی از اختلالات متابولیک یا کمای ناشی از آسیب‌های مختصر به بافت مغز، برگشت پذیر هستند.

از نشانه‌های کما می‌شود به تغییر قطر مردمک چشم‌ها و اختلال در حرکات چشم، به طوری که ممکن است چشم‌ها به طرفین یا به سمت بالا و پایین منحرف شده یا حرکات چرخشی دو طرفه پیدا کنند، تشنج، فلج اندام یا پرش عضلانی، بی نظمی تنفسی یا حتی قطع تنفس،

تفاوت کما با مرگ مغزی

در بیمار مبتلا به مرگ مغزی همه سلول‌های مغز بیمار به علت اختلال در خون رسانی به مغز و نرسیدن اکسیژن، برای بیش از 20 دقیقه، دچار نکروز و آسیب شدید شده هیچ نوع فعالیت مغزی مشاهده نمی‌شود. مردمک چشمان بیمار به نور پاسخ نمی‌دهند و بیمار بدون کمک دستگاه نمی‌تواند نفس بکشد و هیچ پاسخی به تحریکات ندارد و بیمار در طی چند روز دچار ایست قلبی می‌شود.

بیمار مرگ مغزی قادر به دیدن، شنیدن، صحبت کردن نبوده و حتی احساس درد هم ندارد.

عمق مغز بیمار در وضعیت کما زنده است، بیمار خودش نفس می‌کشد و فقط مغز برای مدتی هوشیاری ندارد بنا بر این احتمال بازگشت وی حتی بعد از چند سال هم وجود دارد.